1.     پروتکل‌ها

پروتکل‌های شبکه قوانین و قراردادهایی را برای ارتباط بین دستگاه‌های موجود در شبکه تعریف می‌کنند. به‌عنوان‌مثال می‌توان به TCP/IP (پروتکل کنترل انتقال/پروتکل اینترنت)، HTTP (پروتکل انتقال ابرمتن) و DNS (سیستم نام دامنه) اشاره کرد.

2.     استانداردها

استانداردهای صنعت‌ها قابلیت همکاری و سازگاری بین دستگاه‌ها و فناوری‌های شبکه را تضمین می‌کند. سازمان‌هایی مانند موسسه مهندسین برق و الکترونیک (IEEE) استانداردهایی را برای اتر نت، وای فای و سایر فناوری‌های شبکه ایجاد می‌کنند.

 توپولوژی شبکه

توپولوژی شبکه به روشی اشاره دارد که دستگاه‌ها، کابل‌ها و سایر منابع در یک شبکه با یکدیگر متصل می‌شوند و نحوه ارتباط آن‌ها را تعیین می‌کند. این مفهوم شامل الگوها و ساختارهای مختلفی از اتصال دستگاه‌ها است که توسط کابل‌ها یا اتصالات بی‌سیم ایجاد می‌شود.

1. توپولوژی ستاره (Star Topology)

در این توپولوژی، هر دستگاه به یک نقطه مرکزی متصل می‌شود که معمولاً یک سوئیچ یا هاب است. این ساختار انعطاف‌پذیری و ادغام آسانی را فراهم می‌کند و در صورت خرابی یک دستگاه، سایر دستگاه‌ها تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند.

2. توپولوژی حلقه‌ای (Ring Topology)

در این توپولوژی، هر دستگاه به دو دستگاه دیگر متصل است تا یک حلقه بسازد. این ساختار ازنظر تکنولوژیکی ساده است، اما در صورت خرابی یک دستگاه، کل شبکه ممکن است قطع شود.

3. توپولوژی درختی (Tree Topology)

در این توپولوژی، دستگاه‌ها به‌صورت سلسله مراتبی به یکدیگر متصل می‌شوند و هر گره می‌تواند یک زیرسیستم جداگانه باشد. این ساختار برای سازمان‌هایی با ساختار سلسله‌مراتبی مناسب است.

4. توپولوژی شبکه (Mesh Topology)

در این توپولوژی، هر دستگاه با تمامی دستگاه‌های دیگر مستقیماً متصل است. این ساختار بسیار پایدار است اما نیاز به تعداد زیادی کابل و پهنای باند دارد.

5. توپولوژی پویا (Hybrid Topology)

این توپولوژی یک ترکیب از دو یا چندین ساختار توپولوژی متفاوت است. به‌عنوان‌مثال، ترکیبی از توپولوژی ستاره و حلقه یا توپولوژی ستاره و درختی ممکن است. این ساختار انعطاف‌پذیری و قابلیت تطبیق بیشتری را فراهم می‌کند.

اقدامات امنیتی شبکه از محرمانه بودن، یکپارچگی و در دسترس بودن داده‌های منتقل‌شده از طریق شبکه محافظت می‌کند. اقدامات امنیتی عبارت‌اند از:

1.     کنترل دسترسی

پیاده‌سازی مکانیسم‌های احراز هویت مانند نام کاربری، رمز عبور و احراز هویت بیومتریک برای کنترل دسترسی به منابع شبکه.

2.     رمزگذاری

رمزگذاری داده‌ها برای جلوگیری از شنود و شنود غیرمجاز.

3.     سیستم‌های تشخیص نفوذ و پیشگیری (IDPS)

نظارت بر ترافیک شبکه برای فعالیت‌های مشکوک و انجام اقدامات پیشگیرانه برای کاهش تهدیدات امنیتی.

4.     شبکه‌های خصوصی مجازی (VPN)

ایجاد اتصالات ایمن و رمزگذاری شده روی شبکه‌های عمومی برای فعال کردن دسترسی از راه دور و ارتباطات ایمن.

مدیریت شبکه شامل نظارت، پیکربندی و بهینه‌سازی زیرساخت شبکه برای اطمینان از عملکرد، قابلیت اطمینان و امنیت بهینه است. وظایف مدیریت عبارت‌اند از :

1. نظارت بر شبکه

استفاده از ابزارهای نظارت بر شبکه برای ردیابی معیارهای عملکرد شبکه، شناسایی تنگناها و عیب‌یابی مشکلات اتصال.

2. مدیریت پیکربندی

مدیریت پیکربندی‌های دستگاه، به‌روزرسانی‌های میان‌افزار و وصله‌های نرم‌افزار برای حفظ ثبات و امنیت در سراسر شبکه.

3. بهینه‌سازی عملکرد

بهینه‌سازی تنظیمات شبکه، تخصیص پهنای باند و سیاست‌های کیفیت خدمات (QoS) برای به حداکثر رساندن عملکرد و کارایی شبکه.

نتیجه

به‌طورکلی، یک زیرساخت شبکه قوی و به‌خوبی طراحی‌شده برای پشتیبانی از عملیات مدرن فناوری اطلاعات، امکان برقراری ارتباط، همکاری و دسترسی یکپارچه به منابع در سازمان‌ها و مناطق جغرافیایی ضروری است. طراحی، پیاده‌سازی و مدیریت مؤثر شبکه برای اطمینان از قابلیت اطمینان، امنیت و مقیاس‌پذیری در دنیای به‌هم‌پیوسته امروزی حیاتی است.

دستگاه‌های شبکه شامل روترها، سوئیچ‌ها، اکسس پوینت‌ها، فایروال‌ها و دروازه‌ها و غیره هستند. این دستگاه‌ها نقش خاصی در مسیریابی، سوئیچینگ، فیلتر کردن و ایمن‌سازی ترافیک شبکه ایفا می‌کنند. در زیر توضیحات موارد بالا که نام برده شد می پردازیم

1.     روترها

شبکه‌های مختلف را به یکدیگر متصل کرده و بسته‌های داده رابین آن‌ها ارسال می‌کند.

2.     سوئیچ‌ها

دستگاه‌ها را در یک شبکه متصل می‌کند و با هدایت بسته‌های داده به مقصد موردنظر، ارتباط را تسهیل می‌نماید.

3.     نقاط دسترسی (APs)

اتصال بی‌سیم به دستگاه‌ها را فراهم می‌کند و به آن‌ها امکان می‌دهد از طریق Wi-Fi به شبکه متصل شوند.

4.     فایروال‌ها

نظارت و کنترل ترافیک شبکه ورودی و خروجی بر اساس قوانین امنیتی از پیش تعریف‌شده که برای محافظت در برابر دسترسی‌های غیرمجاز و تهدیدات سایبری می‌باشد.

5.     اکسس پوینت (Access Point):

ایجاد دسترسی بی‌سیم به شبکه برای دستگاه‌های موبایل و لپ‌تاپ‌ها.